مشکلات غذایی کودکان و بدغذایی‌های آنها همیشه یکی از نگرانی‌های والدین بوده است. کودکان بدغذا معمولا با کاهش وزن و کمبود مواد مغذی مواجه شده و همین مسئله سبب می‌شود تا از لحاظ سیستم ایمنی نیز قوی نبوده و مدام با بیماری‌ها و عفونت‌های مختلف روبرو شوند. در این موارد یکی از راهکارها استفاده از شربت اشتها آور است. با ما همراه باشید تا در این مطلب با بهترین شربت اشتها آور برای کودکان آشنا شده و در صورت لزوم از آن استفاده نمایید.

راهکارهایی برای بهبود اشتهای کودکان

• کودکان معمولا به میان‌وعده علاقه زیادی دارند؛ دقت کنید که انتخاب هوشمندانه یک میان وعده سالم و مقوی به اندازه وعده‌های اصلی غذا اهمیت دارد؛ بنابراین به این منظور سعی کنید مثلا به جای کلوچه به فرزند خود میوه و سبزیجات بدهید و به جای چیپس از بادام زمینی استفاده کنید.
• هنگامی‌که نزدیک زمان غذا خوردن هستید، از دادن میان وعده به فرزند خود بپرهیزید.
• بادام زمینی نه تنها می‌تواند در افزایش اشتها موثر باشد بلکه می‌تواند مقدار پروتئین قابل توجهی را برای بدن فراهم نماید. بنابراین مواد غذایی بر پایه بادام زمینی را بیشتر به رژیم غذایی کودک خود بیفزایید.
• اگر کودک شما از نوشیدن شیر امتناع می‌کند، دیگر منابع غذایی کلسیم مثل کشک، ماست، خامه، پنیر و… را به وی بدهید.
• چنانچه کودک اشتهای اندکی دارد، لقمه‌های کوچکتر غذا را به وی پیشنهاد دهید زیرا همین مقادیر اندک نیز ممکن است به افزایش متابولیسم کمک کند.
• وقتی کودک غذای مورد علاقه خود را در بشقاب ببینید قطعا رغبت بیشتری به غذا خوردن نشان خواهد داد؛ از این رو فهرستی از مواد غذایی سالم و مقوی که کودک به آنها علاقه دارد، تهیه کرده و برای پختن غذا بیشتر از آنها استفاده کنید.
• برخی از ادویه‌ها مانند زنجبیل محرک اشتها هستند؛ آنها را به خوراکی‌های خود بیفزایید.
• استفاده از سبزیجات در کنار غذا رنگ‌های متنوعی را ایجاد می‌کند که در برانگیختن اشتها موثر است.
• از غذاها و طعم‌های جدید در رژیم غذایی کودک استفاده کنید تا به بهبود اشتهای آنها کمک شود.

دلایل شایع بی اشتهایی کودکان

همانطور که گفتیم، تنوع مکمل‌های افزایش اشتها کودکان که امروزه در بازار وجود دارد، ممکن است باعث گمراه شدن والدین شود. اما نکته مهمی که قبل از خرید شربت اشتها برای کودکان باید به آن دقت کنید، این است که ابتدا دلیل بی‌اشتهایی کودک خود را بیابید. بی‌اشتهایی در کودکان دلایل مختلفی دارد که برای هرکدام داروی جداگانه‌ای تجویز می‌شود. برای تشخیص دقیق علت بی اشتهایی کودک خود، بهترین راه مراجعه به متخصص اطفال است. از بین همه‌ی دلایلی که والدین را وادار به خرید شربت اشتها آور کودکان می‌کند، سه دلیل وجود دارد که بین بیشتر کودکان مشترک است. در ادامه بیشتر درباره‌ی این سه دلیل مهم که باعث بد غذا شدن و کاهش میل به غذا خوردن در کودکان می‌شود توضیح می‌دهیم. بی اشتهایی ممکن است دلایل بسیاری داشته باشد. از جمله دلایل بی‌اشتهایی می‌توان به عفونت، دندان در آوردن کودک، تب، اسهال، بیماری‌های هورمونی، تیروئید، دیابت، کم خونی، فقر آهن، کمبود روی، کمبود ویتامین D3، عوامل ژنتیکی و … اشاره کرد. تشخیص علت این بی اشتهایی بسیار ضروری است. زیرا اگر کودک به یک عفونت ادراری ساده مبتلا شود، حتی استفاده از داروهای اشتها آور گیاهی می‌تواند علائم بیماری را پنهان کند. در این صورت ممکن است روند تشخیص بیماری در کودک به تعویق بیفتد و زمانی متوجه بیماری شوید که دیگر خیلی دیر شده است. والدین باید منحنی رشد را ملاک رشد کودک قرار دهند، نه مشاهدات و نظر شخصی خود و اطرافیان. اگر این منحنی بالا رونده باشد، به آن معناست که کودک سوء تغذیه ندارد. ولی اگر روند نزولی باشد، باید حتما کودک را نزد پزشک ببرید تا علت این روند نزولی مشخص شود.

1. کمبودهای تغذیه‌ای

کمبود آهن، زینک، ویتامین‌های گروه B، C یا D در کودک معمولاً باعث بروز بی میلی به غذا می‌شود. دلیل این کمبودها ممکن است ارثی باشد. گاهی اوقات هم تغذیه ناسالم مادر در زمان بارداری و شیردهی این کمبودها را در بدن کودک ایجاد می‌کند. البته کاهش سطح این ویتامین‌ها و مینرال ها در هر سنی انسان را از اشتها می‌اندازد و فقط مختص کودکان نیست. پزشک اطفال با انجام آزمایش خون و تست‌های مخصوص، می‌تواند کمبودهای تغذیه‌ای کودک شما را که باعث بی اشتهایی او شده‌اند، تشخیص دهد. شما هم با توجه به این کمبودها می‌توانید بهترین شربت اشتها آور کودکان را برای فرزند خود انتخاب کنید. به عنوان مثال اگر فرزند شما دچار کمبود ویتامین‌های گروه B شده باشد، شربت اشتها آور نوتریژن انتخاب خوبی برای درمان بی اشتهایی او محسوب می‌شود. زیرا این شربت علاوه بر طعم خوشایند انگور ، ویتامین‌های B1، B2، B3، B5 و B6 را نیز در خود جای داده است.

2. بیماری‌های جسمانی

بیماری‌ها و مشکلات جسمی، دلایل مهمی هستند که باید خیلی زود تشخیص داده و درمان شوند. زیرا این بیماری‌ها در واقع بی اشتهایی را به عنوان یکی از علائم خود در کودک بروز می‌دهند. البته در بیشتر موارد هنگامی که برای بی اشتهایی کودک خود به پزشک مراجعه می‌کنید، پزشک حواسش به این مورد هست و آزمایش‌ها و تست‌های مربوط برای تشخیص این بیماری‌ها را از کودک شما می‌گیرد.بیماری‌هایی که ممکن است باعث بی اشتهایی کودک شوند، شامل یبوست، بیماری‌های روده‌ای، حساسیت‌های غذایی مانند سلیاک، رفلاکس اسید معده، بیماری‌های کلیوی و اختلالات کبدی می‌شود.در شرایطی که کودک شما با یک بیماری جسمی جدی مواجه است، حتماً باید قبل از خرید شربت اشتها آور کودک از پزشک اطفال مشورت بگیرید.

3. مشکلات روحی

تشخیص اینکه چه مشکل روحی یا روانی باعث شده کودک شما بی اشتها شود، کار ساده‌ای نیست و نیاز به مراجعه به تراپیست دارد. گاهی کودکان با دیدن بحث و مشاجره‌ی والدین خود دچار استرس می‌شوند و از غذا خوردن دست می‌کشند. گاهی فشارهای روانی والدین برای تناسب اندام و رعایت توصیه‌های سخت گیرانه ی غذایی، روی کودکان هم اثر می‌گذارد. کودکان از هر حرکت والدین خود الگوبرداری می‌کنند. پس باید هنگامی که اطراف آن‌ها هستید، حواستان بیشتر به نحوه غذا خوردن خودتان باشد تا کودک از شما یاد بگیرد. مثلاً اگر مادری شاغل هستید که با عجله غذا می‌خورید و اصرار دارید کودک خود را هم سریع سیر کنید، مطمئناً از غذا نخوردن کودک خود نا امید می‌شوید. یا اگر غذایی را بی میل بخورید، کودک شما هم نسبت به آن غذا بی میل می‌شود. همه‌ی این رفتارها کودک شما را دچار مشکلات روحی برای غذا خوردن می‌کند. سعی کنید با مراجعه به تراپیست کودک توصیه‌های لازم را برای سلامت روان کودک خود اجرا کنید. در این صورت فرزند شما به شربت اشتهای کودکان هم نیازی نخواهد داشت.

بررسی شربت اشتها آور کودکان - چگونه اشتهای کودک را افزایش دهیم؟

مهم ترین معیار اشتها و تغذیه کودکان منحنی رشد است.

کودکان بنا بر غریزه طبیعی حفظ حیات، نیاز دارند غذا بخورند و این یک نیاز طبیعی است مگر آنکه کودک به دلایلی دچار بی اشتهایی شده باشد. نتایج مطالعه‌های متعدد نشان داده، مادران جوان بین بی اشتهایی و عدم نیاز به غذا در کودک تفاوت قائل نمی‌شوند و همین مساله باعث می‌شود مدام دنبال راه حلی برای افزایش اشتهای فرزند خود باشند. در سال اول، رشد کودک بسیار سریع اتفاق می‌افتد، به گونه‌ای که در پایان 3 سالگی وزن کودک به 3 برابر وزن هنگام تولدش می‌رسد. و قدش هم بین 25 تا 30 سانتی متر رشد می‌کند، اما در سال دوم، رشد کودک به نصف این میزان می‌رسد و در سال سوم، رشد قدی و وزنی سرعت زیادی ندارد. در حقیقت بعد از 3 سالگی فرآیند رشد به گونه ای است که اگر کودک در سال 8 سانتی متر قد کشید و 2 تا 3 کیلوگرم وزش بالا رفت، عالی ترین رشد را داشته است. متاسفانه بسیاری از مادران به زور یا با دادن پاداش یا التماس یا شیوه های نادرست دیگر، بچه را وادار به خوردن غذا می‌کنند، در حالی که با این کار سیستم طبیعی رفع نیاز کودک را به هم می‌ریزند و کودک از غذا خوردن متنفر می‌شود یا خاطره بدی از غذا خوردن در ذهنش باقی می‌ماند. برخی از مادران نیز برای آنکه اشتهای کودکشان را زیاد کنند، انواع مکمل‌های مولتی ویتامین را به کودکشان می‌خورانند یا به او شربت اشتها آور می‌دهند.

عوارض داروهای اشتها آور بر کودکان

سیپروهپتادین بر دستگاه اعصاب مرکزی اثر می‌گذارد و باعث بروز عوارض متعددی می‌شود. عوارض داروهای اشتها آور بر سلامت کودکان عبارتند از: گیجی، خواب آلودگی، نداشتن تمرکز، نخوابیدن کودک به علت هیجان زیاد، بی قراری، تپش قلب، کاهش فشار خون، اثر بر عملکرد کبد، اسهال، یبوست، و استفراغ. در صورت مصرف بیش از حد و بروز مسمومیت، اختلال دفع ادرار و کاهش هشدارهای مغزی نیز می‌تواند از سایر عوارض این داروها باشد. مصرف زیاد این دارو در کودکان می‌تواند منجر به توهم، مشکل های قلبی، ریوی، و حتی مرگ شود.

آیا داروهای گیاهی افزایش اشتها کم عارضه تر هستند؟

ساده ترین و بی خطرترین خوراکی سودمند همان آب است، اما اگر آب را هم زیاد و بی رویه مصرف کنیم، باعث می‌شود تمام املاح و مواد ضروری بدن رقیق و از بدن دفع شوند، بنابراین مصرف هر دارو و حتی ماده غذایی باید به اندازه باشد. مصرف خودسرانه و طولانی مدت این داروها اصلا توصیه نمی‌شود و باید حتما برای مصرفشان با پزشک مشورت کنید.

سن مجاز در مصرف مکمل دارویی اشتها آور چقدر است؟

مصرف شربت اشتها آور در کودکان زیر 2 سال از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) ممنوع اعلام شده است. (معمولا از قطره مولتی ویتامین استفاده می‌شود). این مکمل‌ها در کودکان 2 تا 4 سال نیز به دلیل احتمال ایجاد مسمومیت مجاز نیست. کودکان بالای 4 سال، تحت نظر پزشک، و برای مدت کوتاه می‌توانند از این داروها استفاده کنند.

کلام نهایی

شما به عنوان والدین حق دارید که از بابت بی‌اشتهایی یا کم اشتهایی کودک خود نگران باشید. این موضوع به دلیل اهمیت خاص آن برای آینده فرزند شما باید توسط پزشک و با متخصص تغذیه بررسی و اظهار نظر شود، چرا که ممکن است سلامت او به خطر بی‌افتد، دادن داروی اشتباه یا میزان نامتعارف از اقداماتی است که می‌تواند خطرناک باشد.