کودک به محض اینکه متولد می شود در روند شگفت انگیز رشد قرار می گیرد. در سال اول تولد، وزن کودک به سرعت افزایش می یابد  و برای رشد مناسب به مواد مغذی بسیار زیادی نیاز دارد. در واقع می توان گفت کودک در یک سال اول تولد بیش از هر زمان دیگری در زندگی اش باید مواد مغذی مصرف کند به همین دلیل، بسیاری از خانواده ها به دنبال مصرف انواع مکمل غذای کودک هستند. دانشمندان بر این باور هستند که شیر مادر بهترین منبع برای تامین مواد مغذی بدن کودک در 6 ماه اول تولد است، با این وجود استفاده از مکمل غذای کودک بعد از این دوران می تواند بسیار سود بخش باشد.

اهمیت تامین ویتامین ها برای بدن کودک

جالب است بدانید که کودکان به مواد مغذی مشابه بزرگسالان احتیاج دارند اما معمولا حجم غذای کمتری را باید مصرف کنند. با رشد کودکان دریافت مقادیر کافی از مواد مغذی (مثل کلسیم و ویتامین دی) برای ساختن استخوان‌ها و تکامل همه ارگان‌های بدن بیشتر می‌شود. آهن، روی، ید و ویتامین‌های A ، B6، B12، اسید فولیک و D برای رشد مغزی در اوایل زندگی کودک اهمیت بسیاری دارند. بنابراین اگرچه ممکن است بچه‌ها نسبت به بزرگسالان به مقادیر کمتری از ویتامین‌ها و مواد معدنی نیاز داشته باشند اما در هر صورت این مقدار باید به درستی تامین شود.
به‌طورکلی کودکانی که رژیم غذایی سالم و متعادل دارند نیازی نیست مکمل‌های ویتامین استفاده کنند. از طرف دیگر در بعضی شرایط خاص نیز نیاز بدن کودکان به مواد مغذی چندین برابر می‌شود که در این صورت حتما باید از مولتی ویتامین و مینرال استفاده شود.

میزان نیاز روزانه کودکان به ویتامین ها و مواد معدنی

کودکان برای رشد طبیعی و حفظ سلامت به مقدار معینی از ویتامین‌ها و مواد معدنی نیاز دارند اما مقادیر دقیق آن با توجه به برخی عوامل متفاوت است. نیازهای غذایی برای بچه‌ها به سن، جنس، میزان رشد و سطح فعالیت آن‌ها بستگی دارد. به گفته کارشناسان بهداشت کودکان خردسال بین ۲ تا ۸ سال روزانه به ۱۰۰۰ تا ۴۰۰۰۰ کالری نیاز دارند. اما در سنین ۹ تا ۱۳ سالگی مقدار کالری مورد نیاز روزانه بدن به ۱۴۰۰-۲۶۰۰ می‌رسد. البته این مقادیر بسته به برخی از عوامل مانند سطح فعالیت کودکان متغیر است. پیش از آنکه فواید مولتی ویتامین برای کودکان را شرح دهیم، در جدول زیر میزان نیاز روزانه اطفال به برخی از مهم‌ترین مواد مغذی را ذکر می‌کنیم:

فواید مصرف مولتی ویتامین برای کودکان

از روز پانزدهم تولد شربت و قطره مولتی ویتامین و از پایان ۶ ماهگی قطره آهن برای همه نوزادان الزامی است. اما از پایان ۲ سالگی اگر تغذیه کودک کاملا مناسب و مطلوب باشد و هیچ نوع کمبود مواد مغذی مشاهده نشود، الزامی برای مصرف مولتی ویتامین مینرال وجود ندارد. مهم‌ترین فواید مولتی ویتامین برای کودکان را این چنین می‌توان برشمرد:

1. کمک به تقویت سیستم ایمنی بدن

مولتی ویتامین با داشتن ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند. معمولا همه مولتی ویتامین‌ها ذخایر بالایی از آنتی‌اکسیدان‌ها را شامل می‌شوند و این قابلیت را دارند که توان سیستم دفاعی بدن در برابر عوامل بیماری‌زا و رادیکال‌های آزاد را افزایش دهند. ویتامین‌هایی که خاصیت آنتی اکسیدانی دارند شامل ویتامین C، D، E و A می‌شوند که عموما در همه مکمل‌های مولتی ویتامین وجود دارند.

2. افزایش اشتها و بهبود رشد قدی و وزنی

طبق تجربه بسیاری از مصرف‌کنندگان می‌توان گفت که شربت مولتی ویتامین اشتهای اطفال را افزایش می‌دهد. اگرچه از لحاظ علمی در این زمینه شک و شبه‌های فراوان وجود دارد اما به طور کلی مولتی ویتامین با کمک به جبران کمبود مواد مغذی متابولیسم را بهبود بخشیده و در بهبود اشتها موثر است. در این صورت بدیهی است که شاهد رشد بهتری از لحاظ وزنی و قدی در کودک خواهیم بود. یکی از مواد معدنی موثر در بهبود اشتها که معمولا در همه مولتی ویتامین و مینرال‌ها وجود دارد، “زینک” است.

3. بهبود کم‌خونی ناشی از فقر آهن

از دیگر فواید مولتی ویتامین برای کودکان کمک به بهبود کم‌خونی را می‌توان نام برد. اگر برای فرزند خود شربت مولتی ویتامین استفاده کنید، به طور معمول یکی از ترکیبات موجود در آن ماده معدنی آهن خواهد بود. آهن به ساخت هموگلوبین کمک کرده و اکسیژن لازم را در اختیار سلول‌ها و بافت‌ها قرار می‌دهد. کمبود آهن در بدن با خطر بروز کم‌خونی همراه است. رنگ‌پریدگی، احساس ضعف و خستگی، کاهش اشتها و ریزش مو از علائم کم‌خونی در کودکان به حساب می‌آید. در مولتی ویتامین‌ها مواد مغذی وجود دارد که به طور مستقیم در سلامت پوست، مو و ناخن نقش دارند. از جمله این مواد مغذی می‌توان زینک، ویتامین C، ویتامین‌های گروه B و عنصر آهن را نام برد. کمبود هر یک از این ویتامین‌ها و املاح معدنی به طور مستقیم در سلامت پوست و مو تاثیر گذاشته و ریسک ریزش مو، عدم استحکام ناخن‌ها و مشکلات پوستی را افزایش خواهد داد.

4. تقویت حافظه و بهبود تمرکز در کودکان

برخی از ترکیبات مغذی به طور مستقیم در بهبود عملکرد مغز تاثیرگذارند. به عنوان مثال مطالعات نشان می‌دهد که اسیدهای چرب امگا ۳ در بهبود تمرکز کودکان موثر هستند. البته معمولا امگا ۳ در مولتی ویتامین‌ها وجود ندارد و به طور جداگانه باید قرص یا شربت آن را تهیه نمایید. اما ویتامین‌های دیگری مثل E اغلب در همه مولتی ویتامین‌ها وجود دارند و در رشد مغزی اطفال و بهبود تمرکز و حافظه تاثیرگذار عمل می‌کنند.

5. حفظ سلامت استخوان ها و دندان

کلسیم، منیزیم، ویتامین D، زینک و ویتامین K از موثرترین ریزمغذی‌ها برای کمک به حفظ سلامت استخوان‌ها هستند که در این بین کلسیم و ویتامین دی نقش پررنگ‌تری را ایفا می‌کنند. با مصرف شربت مولتی ویتامین می‌توان ذخایر ویتامین‌ها و مواد معدنی ذکر شده را در بدن افزایش داده و به جلوگیری از مشکلات استخوان مثل نرمی استخوان در کودکان کمک کرد. همچنین با تامین مناسب ریزمغذی‌های ذکر شده دندان‌های کودک کمتر دچار پوسیدگی خواهند شد.

6. عوارض کمبود ویتامین ها و مواد معدنی در کودکان

فواید مولتی ویتامین برای کودکان را شرح دادیم. همچنین دانستیم که دلایل متفاوتی وجود دارد که ممکن است کودک را با کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی روبرو کند. بهتر است بدانید که عدم جایگزینی این مواد مغذی در رژیم‌های غذایی کودکان می‌تواند منجر به عواقب جدی مانند رشد غیرطبیعی و تاخیر در رشد شود. باید بدانید که هرکدام از این عناصر نقش حیاتی خود را در بدن کودک ایفا می‌کند و در نبود آن عملکرد طبیعی بدن مختل می‌شود. به‌طورکلی کودکانی که از کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی رنج می‌برند این مشکلات را دارند: معمولا بی‌حوصله، رنگ‌پریده، ضعیف، عصبی و افسرده هستند. رشد کمتر نسبت به همسالانشان دارند. لثه و دندان‌های آسیب‌پذیری دارند. رشد استخوانی‌شان معمولا کامل نیست و یا با ناهنجاری‌هایی همراه است. والدین یک کودک باید همواره به‌سلامت جسمی کودکشان توجه کرده و با انجام آزمایش‌های سالانه از سلامت بدن آن‌ها باخبر باشند. احتمالا پزشکان در صورت کمبود مواد مغذی مولتی ویتامین  برای کودکان تجویز می‌کنند.

7. ضرورت مصرف مولتی ویتامین برای کودکان

در انتخاب مولتی ویتامین برای کودکان باید دقت داشت که محصول حاوی ویتامین‌ها و ریز مغذی‌های مهم باشد چراکه بدن کودکان برای رشد بهتر و سلامت کامل تر به مصرف ویتامین‌ها و مواد معدنی نیازمند است. کلسیم، آهن، ویتامین A، ویتامین B۱۲، ویتامین C، ویتامین D، ویتامین E و فولیک اسید از جمله مواد مغذی هستند که جهت تقویت سیستم ایمنی، رشد بهتر استخوان‌ها، افزایش میزان آنتی اکسیدان و به صورت کلی حفظ سلامت کودک می‌بایست مصرف شوند. در این میان کودکانی که دچار اختلالات رشدی هستند و یا از آلرژی غذایی و آسم رنج می‌برند نیاز بیشتری به مصرف مولتی ویتامین دارند. البته باید توجه داشته که مصرف بیش از حد مولتی ویتامین برای کودکان عوارضی همچون تهوع، سردرد، اسهال و دل درد را در پی دارد. بنابراین بهتر است این مکمل‌ها طبق نظر پزشک متخصص مصرف شوند و دور از دسترس کودکان قرار بگیرند.

زمان مصرف مولتی ویتامین برای کودکان

هیچ مدرک علمی وجود ندارد که ثابت کند اگر کودک در ساعت‌های مشخصی از طول روز مولتی ویتامین را مصرف کند، سالم‌تر خواهد بود اما با این حال برخی از کارشناسان تغذیه معتقد هستند که بهترین زمان برای مصرف مولتی ویتامین برای کودکان هنگام صبح و پس از صرف صبحانه است تا بدن کودک فرصت کافی برای جذاب مواد مغذی را داشته باشد.