اکثر مادران گمان می‌کنند استفاده از بالش و تشک  برای کودکان واجب است و با قرار ندادن بالش زیر سر نوزاد، او اذیت می‌شود اما این یک تصور اشتباه است. باید بدانید که تا سن دو سالگی نباید زیر سر نوزاد بالش قرار دهید. بلکه امکان دارد استفاده از بالش برای نوزادان زیر دو سال خطر خفگی و مرگ ناگهانی در خواب را افزایش دهد. پس اشتباه نکنید، استفاده از بالش به خواب بهتر کودکتان هیچ کمکی نمی‌کند. سر ظریف و حساس کودک در بالش نرم فرو می‌رود و این مسئله امکان خفگی کودک را بالا می‌برد. حتی ممکن است وقتی کودک سرش را روی بالش می‌چرخاند بالش جلوی بینی‌اش قرار بگیرد و راه تنفسی او را ببندد. علاوه بر خفگی، استفاده از بالش احتمال سندروم مرگ ناگهانی نوزاد را بالا می‌برد. اگر بالش پرشده از پر، پشم و اسفنج باشد، با خارج شدن از بالش می‌تواند باعث خفگی کودک شود. بعضی افراد می‌پرسند بالش نعلی شکل برای کودکمان خوب است یا نه؟ بالش نعلی شکل که یک نوع بالش سنتی برای نگه‌داشتن سر نوزاد است جلوی حرکات کودک را می‌گیرد و استفاده از این بالش نیز خطرناک می‌باشد

کودکان در سنین پایین بیشتر اوقات خود را در خواب می گذرانند. به همین دلیل، سرویس خواب نوزادان باید از کیفیت بالایی برخوردار باشد. این وظیفه والدین است که شرایط مناسبی را برای کودک فراهم کند و از پتو، تشک، ملحفه و اندازه استاندارد بالش نوزاد استفاده کنند.اگر یکی از اقلام خواب کودک فاقد کیفیت و استاندارد باشد، ممکن است خطرات زیادی مانند خفگی، حساسیت و مشکلات دیگر برای کودک ایجاد کند. به عنوان مثال، اگر اندازه بالش کودک استاندارد نباشد، تاثیر نامطلوبی بر رشد و شکل گیری جمجمه سر او داشته و حتی می تواند مشکلات مغزی را افزایش دهد.

سن مناسب کودک برای استفاده از بالش

متخصصان اطفال معتقدند برای استفاده از بالش  در کودکان سن خاصی وجود ندارد اما بعضی می‌گویند یک‎سالگی سن مناسبی برای استفاده از بالش است. در این سن کودک نوپا به تدریج به استفاده از بالش عادت می‌کند. در یک‌سالگی خطر خفگی کودک بسیار کاهش می‌یابد اما پیشنهاد می‌شود هر چیز اضافه‌ای که در گهواره‌اش قرار دارد برداشته شود. بهتر از همه این است که صبر کنید تا نوزاد به جای گهواره روی تخت بخوابد و آن‌ وقت از یک بالش صاف، سفت و کوچک استفاده کنید. از بالش پر اصلاً استفاده نکنید زیرا می‌تواند باعث بروز حساسیت شود و اگر سر نوزاد زیر بالش قرار گیرد باعث خفگی نوزاد می‌شود. پس هنگام خرید علاوه بر دقت به مدل تشک و بالش نوزاد پسر و نوزاد دختر به موارد بالا دقت کنید و بالش را برای سن یک تا دوسالگی به بعد بخرید. برای شروع، زمانی بالش را زیر سر کودک قراردهید که دارد به خواب می‌رود. آن‌ وقت به‌خوبی می‌توانید وضعیت کودکتان را ببینید و مطمئن شوید که سرش روی بالش ثابت می‌ماند. اگر فکر کردید کودک سرش را خیلی تکان می‌دهد، بالش را بردارید و تا یک هفته بعد از آن استفاده نکنید. بعد از مدتی دوباره بالش را بگذارید و وقتی مطمئن شدید کودک سرش را درست روی بالش نگه‌می‌دارد، استفاده از بالش را شروع کنید.

نکاتی در مورد انتخاب مدل بالش

 بالش کودک باید سفت، تخت و کوچک باشد. همان‌طور که گفته شد خریداری بالش پر و نرم باعث خفگی می‌شود و به کودک آسیب می‌رساند؛ پس از خریداری آن خودداری کنید. اگر از سفتی و نرمی بالش آگاهی نداشتید کمی آن را فشار دهید، اگر به سرعت به حالت اولیه برگشت بالش زیادی نرم است و نباید آن را خریداری کنید. بالشی را خریداری کنید که نه خیلی نرم و نه خیلی سفت باشد.

تشک مناسب برای نوزاد

تشک‌های کرک دار، نرم، پفی به نظر برای کودک راحت و مناسب هستند اما بسیار هم خطرناک هستند. در ابتدا باید بگوییم، تشکی که خریداری می‌کنید باید هم‌اندازه و برابر گهواره باشد تا حدی ‌که دست و هر وسیله دیگری بین تخت و تشک گیر نکند و تشک تمام فضای گهواره را پر کند. چنین تشکی برای نوزاد خطرساز نخواهد بود و او در هیچ فضا و گودالی گیر نخواهد کرد. تشکی که تهیه می‌کنید اگر با‌کیفیت باشد، بر‌خلاف تشک‌های فومی شکل خود را از دست نمی‌دهد. یکی دیگر از نکات مهمی که حین تهیه مدل تشک و بالش نوزاد پسر و نوزاد دختر باید در نظر داشته باشید این است که تشک انتخابی شما بهتر است تعداد زیادی سوراخ‌ مخصوص تهویه داشته باشد. حواستان باشد تشک کودک شما نباید بیش‌از اندازه پف‌دار و باد‌کرده باشد و پتوی نرم و کرکی باید داخل آن قرار بگیرد. پتو و بالش و تشک نرم و باد کرده و پفکی راحت به نظر می‌آیند اما سلامت و امنیت کودک را تهدید می‌کنند زیرا خطر سندروم مرگ ناگهانی وجود دارد و این نوع بالش‌ها به هیچ‌وجه نباید در نزدیکی کودک قرار بگیرند.

اهمیت استفاده از بالش برای نوزادان

طبق دستور اکثر پزشکان توصیه می شود که نوزادان در سنین پایین از بالش استفاده نکنند. بهتر است کودکان تا 1 سالگی بر روی سطح صاف و بدون بالش بخوابند تا رشد بدن آنها را تحت تاثیر قرار ندهد. معمولا دمای بدن کودک هنگام خواب افزایش می یابد و استفاده از بالش باعث عرق کردن آن ها می شود. این امر برای سلامتی کودکان بسیار خطرناک می باشد. زیرا ممکن است تنفس کودک مختل شود و خط سندروم مرگ ناگهانی در نوزاد افزایش یابد. در سنین بعد از 2 سالگی می توانید از بالش های تخت و متناسب با اندازه تشک استفاده کنید تا سر، گردن و بدن او در یک راستا قرار بگیرد.

عوارض استفاده از بالش های معمولی برای کودکان

بالشی که بزرگسالان استفاده می کنند برای کودکان مناسب نیست، زیرا از نظر اندازه و نوع مواد بکار رفته در آن متفاوت هستند. از طرف دیگر، مغز و جمجمه نوزادان در حال رشد است و استفاده از هر بالشی برای آن ها مناسب نیست. جنس پارچه بالش و نوع الیاف در بالش بزرگسالان از به گونه ای متفاوت ساخته شده اند. درحالی که بالش نوزاد معمولا در اندازه های استاندارد و جنس های مرغوب تولید شده اند. بالش کودکان به گونه ای است که فشار زیادی بر اندام گردن و شانه های کودک وارد نمی کند و نوع الیاف آن از تعریق و ایجاد حساسیت جلوگیری می کند. اما بالش بزرگسالان با ویژگی ها و شرایط خواب کودک متناسب نبوده و ممکن است فشار زیادی بر سر کودک وارد شود.

اندازه استاندارد بالش کودکان

بالش نوزاد همانند سایر اقلام خواب در ایجاد آرامش کودک نقش مهمی دارد و باید از بالش هایی متناسب با وضعیت بدن آن ها استفاده شود. تولید کنندگان کالای خواب، بالش هایی با اندازه های استاندارد مخصوص نوزادان، کودکان نوپا و کودکان خردسال طراحی و تولید کرده اند. ابعادی که برای بالش کودکان در نظر گرفته اند معمولا حدود 30 در 40 سانتی متر می باشد اما ضخامت آن حدود 5 تا 7 سانتی متر است. گاهی اوقات می توانید از یک حوله نرم چند لایه نیز بجای بالش مخصوص نوزاد استفاده کنید. با توجه به وضعیت خواب کودک سعی کنید بالش هایی با ضخامت کمتر و متناسب با اندازه تشک کودک خریداری کنید. در سنین بالاتر بهتر است بالش هایی با اندازه بزرگتر استفاده کنید تا متناسب با سن و وزن کودک باشد.

نکات مهم هنگام خرید بالش نوزاد

همانطور که در ابتدا اشاره کردیم، استفاده از بالش های معمولی برای نوزادان مناسب نیست. عوامل مهمی مانند ابعاد، ضخامت، جنس پارچه، الیاف بکار رفته در آن و غیره از موارد مهمی است که باید هنگام خرید مد نظر بگیرید. کودک در سنین پایین تر توانایی کنترل سر و گردن خود را ندارد و ممکن است به هر طرف جابجا شود. به همین دلیل اندازه بالش باید متناسب سر و بدن کودک قرار بگیرد تا از فشار به سر کودک جلوگیری شود.

چه نوع مدل تشک و بالش برای نوزاد ست؟

برای انتخاب مدل تشک و بالش نوزاد باید هنگام خرید چندین پارامتر را برای مقایسه تشک خود انتخاب کنید می‌توانید مقاله بهترین تشک مناسب کودک و نوجوان را مطالعه کنید. وقتی برای خرید تشک به بازار می‌روید نکات زیر را حتماً در نظر داشته باشید:

• ابعاد تشک باید به نحوی باشد که به‌خوبی در تخت یا گهواره‌تان جا بگیرد.
• جنس و نوع اسفنجی که در تشک به کار رفته را حتماً بپرسید.
• به ارتفاع تشک دقت کنید؛ تشک نباید بلند باشد چون خطر افتادگی کودک وجود دارد.
• به جنس رویه و پوشش تشک دقت کنید چون تعیین‌کننده‌ی میزان راحتی و احساس لطافت تشک می‌باشد و مراقب باشید جنس الیاف آن آلرژی‌زا نباشد.
• حتماً از خرید تشک‌های قدیمی و دست دوم خودداری کنید.

تخت کودک یک خرید خوب و بسیار مهم است اما غیر از انتخاب یک تختخواب خوب و مناسب برای کودکتان، لازم است تشک او را نیز با دقت انتخاب کنید، زیرا یک تشک مناسب و استاندارد غیر از آنکه می‌تواند در راحتی خواب و سلامت ستون فقرات کودک شما تأثیر زیادی داشته باشد، نقش مهمی نیز در حفظ امنیت و ایمنی کودک دارد. برخی از والدین می‌پرسند که تشک کودک باید سفت باشد یا نرم؟ کارشناسان و پزشکان توصیه می‌کنند که نوزادتان را فقط روی یک تشک سفت و صاف، و بدون بالش یا اسباب‌بازی و هر چیزی جز یک ملافهٔ چسبیده به تشک بخوابانید. اما اگر سؤال‌های بیشتری دارید و می‌خواهید با اطلاعات دقیق و شناخت آگاهانه‌تری در مورد خرید تشک برای کودکتان تصمیم بگیرید می‌توانید پیشنهادهای ما را برای خرید یک تشک خوب نوزاد بخوانید.

انواع تشک نوزاد و کودک

به‌طورکلی چند نوع تشک برای کودکان وجود دارد. تشک‌های موجود در بازار به تشک‌های فومی یا ابری، تشک‌های فنری، تشک‌های طبی فنری و تشک‌های طبی و گاهی ارگانیک تقسیم می‌شود. شما همچنین می‌توانید در ماه اول تولد نوزاد، خودتان برای او یک تشک کوچک و سفت بدوزید که هزینهٔ زیادی برایتان نداشته باشد. اما انواع تشک کودک می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

تشک‌ مناسب: تشک فومی از اسفنج یا همان ابر ساخته شده است. یک تشک فومی خوب سنگین‌تر است و زمانی که آن را فشار می‌دهید سریع به جای خود برمی‌گردد. تشک‌های فنری هم تشک‌هایی مناسب هستند که در ساختار داخلی‌شان از فنربندی استفاده می‌کنند. این تشک‌ها معمولاً نرم و یا طبی نرم هستند که فنر آنها به دو مدل فنر متصل و فنر منفصل تقسیم می‌شود. تشک‌های ارگانیک نیز تشک‌هایی پشمی با ساختار فنری و تشک لاتکس است که بیشتر شبیه تشک‌های فومی هستند. برخی تشک‌های کودکان نیز اغلب با وینیل لایه‌دار پوشانده شده‌اند تا استحکام و مقاومتشان در برابر رطوبت و خیس شدن افزایش یابد اما اگر تشکی که می‌خرید این ویژگی را ندارد، بهتر است یک پد ضدآب را هم برای حفاظت از تشک بخرید.

تشک‌های نامناسب: غیر از موارد گفته‌شده در بالا به عنوان تشک‌های مناسب، انواع تشک‌های بادی، مواج، آبی یا تشک مموری فوم برای نوزاد مناسب نیست، زیرا این گونه تشک‌ها غیر از داشتن هزینهٔ اضافی و غیرضروی، احتمال وجود خطراتی از لحاظ ایمنی مثل خفگی نوزاد و سندرم ناگهانی مرگ نوزاد را خواهند داشت.

راهنمایی‌هایی برای خرید تشک نوزاد و کودک

وقتی به فروشگاهی برای خرید سرویس خواب نوزاد می‌روید یا در سایت‌های مختلف به دنبال خرید تخت نوزاد یا تشک هستید، بهتر است هنگام نگاه کردن و جست‌وجوهایتان به موارد زیر دقت کنید تا انتخاب راحت‌تری داشته باشید:

• ابعاد تشک باید طوری باشد که به خوبی در تخت یا گهوارهٔ کودک شما جا بگیرد.
• لبه‌های تشک نباید بیش از ۴ سانتی‌متر از چارچوب تخت فاصله داشته باشد.
• فاصله بیش از ۲ انگشت بین تشک و کنار تخت ممکن است باعث گیر کردن دست و پای نوزاد در آن شود.
• به جنس پوشش تشک و هم چنین موادی که با آن تشک پرشده است نیز باید توجه کرد.
• جنس رویه و پوشش تشک می‌تواند تعیین‌کنندهٔ میزان راحتی و احساس لطافت تشک باشد.
• بهترین نوع تشک کودک، تشکی است که دارای پوشش‌های فیبردار باشد یا تشک‌ها آنهایی است که با فوم، پنبه یا پشم باکیفیت و تراکم بالا پر شده باشند.
• الیاف و موادی که با آنها تشک پر شده است در میزان راحتی خواب تأثیر زیادی دارد.
• تشکی که قرار است کودک شما روی آن بخوابد بهتر است نو باشد.
• ترجیحاً از خرید تشک‌های دست دوم یا خیلی قدیمی خودداری شود.
• تشک باید دارای ضمانت‌نامهٔ پس از فروش باشد.
• به اندازه و داشتن فضای کافی تشک برای غلتیدن کودک در ماه‌های بعدی نیز دقت کنید.
• به جنس و نوع اسفنج به کار رفته در تشک توجه کنید.
• به ارتفاع تشک نگاه کنید که بهتر است کوتاه باشد.

نکاتی ایمنی هنگام خواباندن نوزاد و کودک روی تشک

پژوهش‌های متعددی، سطوح خواب نرم مانند لحاف، روتختی، کاناپه، تخت‌های آبی مواج و صندلی کیسه‌ای را با سندرم مرگ ناگهانی نوزاد ارتباط داده است. همچنین خوابیدن با نوزاد روی کاناپه یا صندلی راحتی خطر بسیار بالایی برای سندرم مرگ ناگهانی نوزاد و خفگی ایجاد می‌کند، حتی بیشتر تشک‌های معمول تخت بزرگسالان برای نوزادان ایمن نیستند، زیرا معمولاً لایهٔ رویی و روتختی نرمی دارند. برخی نکات ایمنی در مورد تشک نوزاد، تهیه و خرید آن شامل موارد زیر است:

• تشک نوزاد باید سفت و صاف باشد.
• لازم نیست برای کودک یک تشک نرم تهیه کنید.
• کودک را وسط تشک بخوابانید.
• خوابیدن روی یک تشک مواج آبی اصلاً ایمن نیست.
• از خواباندن نوزاد روی کاناپه یا یک صندلی راحتی به شدت خودداری کنید.
• حالت ایده‌آل این است که تشک کودک روی زمین باشد تا ناگهان کودکتان از ارتفاع زیادی نیفتد.
• بهتر است قالیچه و بالش‌هایی دور تشک بگذارید تا در صورت سقوط ضربه را بگیرد.
• اگر تشک روی زمین نیست و روی تخت نوزاد است و حفاظ ندارد، برای آن یک حفاظ تخت شبکیه‌دار چوبی نرم مجهز کنید و از حفاظ نرده‌‌دار یا میله‌ای که سر کودک ممکن است در آن گیر بیفتد استفاده نکنید.
• تشک باید اندازهٔ تخت باشد و قانون اصلی این است که بیش از دو انگشت نباید بین تخت و تشک فاصله بیفتد.
• اگر تشک یا تخت کودک کنار دیوار یا تخت شماست، هر روز آن را بررسی کنید تا مطمئن شوید هیچ شکاف و فاصله‌ای وجود ندارد که کودک داخل آن بیفتد.
• هر گونه شکافی را با یک پتو یا حولهٔ لوله‌شده پر کنید.
• همین کار را برای شکاف‌های بین تشک و بالا و پایین تخت هم انجام دهید.
• روی تشک تخت کودک، تشک دیگری نیندازید و فقط از یک تشک معمولی استفاده کنید.
• اگر تخت‌پارک دارید، توی آن نیز چیزی غیر از زیرانداز مخصوص خودش را نیندازید.
• از خريد تشک‌های متفرقه و بی‌نام نشان و بدون ضمانت خودداری كنيد.
• در صورت نیاز می‌توانید از یک پد ضدآب زیر ملافه استفاده كنید.
• اگر چیزی روی تخت رسید با یک دستمال تمیز نم‌دار آن را تمیز و سپس با سشوار خشک کنید.
• هر شش ماه یک بار آن را ۱۸۰ درجه برگردانید و سر و ته کنید.
• نگذارید بچه‌ها از آن به جای تشک آکروبات‌بازی استفاده کنند.

در نهایت، اجازه ندهید کودکتان برای مدت طولانی در صندلی ماشین، کالسکه، تاب، صندلی فنری، آغوشی معمولی یا یک آغوشی یک‌طرفه بخوابد. این مراقبت به ویژه برای نوزادان زیر چهار ماه مهم است، زیرا اگر سرشان خیلی به جلو خم شود می‌توانند خفه شوند. اگر نوزادتان در یکی از این وسایل خوابش برد، به محض اینکه توانستید او را به تختش انتقال دهید. همچنین وقتی کودکتان در یک آغوشی معمولی یا آغوشی یک‌طرفه است، مطمئن شوید که جلوی بینی و دهان او باز است و به بدن شما یا پارچه فشرده نشده‌اند. امیدواریم که با استفاده از راهنمایی‌های این مقاله، بتوانید بهترین تشک و بالش را برای نوزاد دلبندتان انتخاب کنید.