شقاق سینه نوعی زخم، شکاف یا التهاب در نوک پستان ها است که در دوران شیر دهی مادران اتفاق می افتد. این مشکل پس از زایمان و در روزهای اولیه شیر دهی که مادر شیر کافی ندارد، به وقوع می پیوندد. گاهی این درد و زخم برای مادر آنقدر اذیت کننده می شود که ممکن است شیردهی را متوقف کند.  بهتر است مادران قبل از شیر دهی، نوک پستان را با شیر خودشان چرب و مرطوب نگه دارند تا از ایجاد شقاق سینه ممانعت شود. اما در وصورت ایجاد شقاق، بهتر است از کرم های مرطوب کننده و ترمیم کننده استفاده شود. چرا که راهکار قبلی کافی نیست.

شقاق سینه چیست؟

مکیدن مکرر سینه خصوصا در روزهای اول پس از زایمان که شیر کافی به پستان مادر نمی رسد، دلیل عمده ایجاد شقاق سینه در دوران شیر دهی است. هم چنین شیر دهی غلط در موقعیت های اشتباه به نوزاد و ادامه شیردهی در زمان اتمام شیر از دلایل دیگر ایجاد شقاق در دوران شیر دهی هستند. علاوه بر موارد مربوط به شیر دهی، عوامل دیگری نیز باعث ایجاد شقاق سینه می شوند. از جمله مهم ترین آن ها می توان به استفاده از سینه بند نامطلوب، شستن بیش از حد نوک پستان با شوینده ها، عرق سوز شدن و وجود قارچ در دهان نوزاد هنگام مصرف شیر اشاره کرد. البته ناگفته نماند که بعد از اینکه نوزاد بتواند پستان مادر را به شکل صحیحی در دهان بگیرد، زخم و ترک نوک سینه نیز بهبود خواهد یافت. اما در صورتی که شقاق سینه باعث اذیت مادر شیر ده می شود، باید به فکر راه حل مناسب برای برطرف کردن این مشکل آزار دهنده باشد.

بهترین کرم برای درمان شقاق سینه

• پماد شقاق سينه لانولین

این کرم شقاق سینه با نام Lansinoh یکی از بهترین راه حل های رفع زخم و شقاق نوک سینه، کاملا گیاهی و فاقد پارابن است. این محصول توسط یکی از برند های معروف در کشور انگلستان تولید می گردد. این محصول برای زخم های ناشی از آسیب نوک سینه مادر مناسب خواهد بود. هم چنین این کرم درد های حاصل از شقاق سینه را تسکین می دهد. استفاده از این کرم، مادر را دچار ابتلای مجدد به شقاق سینه نخواهد کرد.

• كرم شقاق سينه موستلا

این برند یکی از بهترین برند های خارجی تولید کننده کرم شقاق سینه است. این کرم کاملا طبیعی هیچ گونه ماده مضری ندارد و بسیار آرامش بخش است. از مهترین ترکیبات کرم موستلا شقاق سینه، می توان ویتامین B5، گلیسیرین، روغن شی باتر، نمک دریایی و بیزابولول را نام برد.

علائم شقاق سینه

علائم شقاق سینه می تواند در یک یا هر دوی سینه ها اتفاق بیفتد. علائم شقاق سینه به لحاظ شدت و دوره متفاوت می باشد. عمده ترین علائم شقاق سینه عبارت است از:

• قرمزی
• زخم
• عرق سوز شدن یا ظاهر خشک نوک سینه ها
• پوسته پوسته شدن
• عفونت
• خونریزی
• ترک یا زخم های باز (شکاف نوک سینه)
• درد و احساس ناراحتی

علل ایجاد شقاق سینه

در خانم هایی که در دوران شیردهی قرار دارند شقاق سینه ها معمولا ناشی از موقعیت یا پوزیشن نامناسب حین شیردهی می باشد. مشکلاتی در مکیدن یا گرفتن نوک سینه توسط نوزاد نیز می تواند در ایجاد شقاق نوک سینه دخالت داشته باشد. در ورزشکاران، شقاق نوک سینه ناشی از عرق سوز شدن و اصطکاک در نوک سینه ها می باشد. تحریک نوک سینه ها می تواند در برخی ورزشکاران به اندازه ای عمیق شود که منجر به ایجاد زخم های باز، عفونت و خونریزی شود.

درمان شقاق سينه در شيردهي

در اغلب موارد شما می توانید شقاق سینه را در منزل درمان کنید. راه های بی خطری برای درمان شقاق سینه در شیردهی وجود دارد که در ادامه بدان اشاره خواهیم کرد. خانم های شیرده می توانند از پماد های غیر نسخه ای روی نوک سینه خود بعد از شیردهی استفاده کنند (پماد شقاق سینه). در هر نوبت مقدار اندکی از این پماد را می توانید روی نوک سینه خود قرار دهید. بنابراین یک تیوب پماد به مدت طولانی برای شما باقی خواهد ماند. استفاده از این محصولات برای درمان شقاق سینه در دوران شیردهی بی خطر می باشد. بعد از هر بار شیردهی می توانید با  آب گرم حمام کنید. استفاده از کمپرس های مرطوب و گرم در نواحی تحت درمان می تواند به بهبود شقاق سینه کمک کند. شما همچنین می توانید پدهایی را خریداری کنید که مخصوص شقاق سینه طراحی شده اند. یا این که می توانید با استفاده از حوله ای نرم که آن را در آب گرم فرو می برید برای خودتان کمپرسی آماده کنید و سپس آن را روی نوک سینه خود قرار دهید. هرگز از حرارت خشک استفاده نکنید. اگر نوک سینه های شما دچار تحریک شدیدی شده باشد، قبل از شیردهی می توانید مقداری شیر از آن بدوشید و به آرامی با استفاده از همان شیر نوک سینه خود را ماساژ دهید. شیر مادر اغلب ناراحتی ناشی از شقاق نوک سینه را آرام می کند و حتی در برخی موارد می تواند محافظت آنتی باکتریال را برای آن ناحیه تامین کند. دوشیدن شیر همچنین می تواند میزان تحریک ناشی از شقاق سینه را تخفیف دهد. می توانید از روغن نعناع برای تخفیف علائم شقاق سینه روی نوک سینه خود استفاده کنید. در تحقیقی کوچک نشان داده شد استفاده از روغن نعناع به دلیل وجود ترکیب منتول در آن در مقایسه با شیر مادر موثر تر است و فرایند بهبود نوک سینه را تسریع می کند (درمان گیاهی شقاق سينه در شيردهي.) می توانید از محافظی برای نوک پستان استفاده کنید. این محافظ کمک می کند ناحیه تحت درمان محافظت شود. از ترکیبات معطر، لوسیون ها و صابون هایی که حاوی ترکیبات محرک می باشد در طول این دوران اجتناب کنید.

مشکلات و عوارض شقاق سینه

در صورتی که شقاق سینه درمان نشده باقی بماند می تواند به ورم سینه و یا التهاب آن بی انجامد. ورم سینه ها یا ماستیت سبب ایجاد آبسه هایی در سینه می گردد که ممکن است برای درمان آن به تخلیه احتیاج باشد. به دنبال شقاق سینه درمان نشده، عفونت های سینه همچنین می تواند در اثر عوامل عفونی مانند قارچ ها تشدید شود و این در خانم های شیرده شایع می باشد. قارچ می تواند در شیر مادر رشد کند. اگر شما یا فرزندتان دچار برفک شدید بعد از شیردهی نوک سینه خود را در آب گرم بشویید تا شیر اضافی را از روی آن پاک کنید. عفونت برفک در نوزادان بسیار شایع می باشد. برفک می تواند سبب ترک، درد و خارش نوک سینه ها شود و به این ترتیب شقاق نوک سینه پدید می آید.

پیشگیری از شقاق نوک سینه

اگر بروز شقاق سینه در شما ناشی از شیردهی باشد در این صورت قرار گیری در موقعیت مناسب حین شیردهی می تواند به شما کمک کند. موقعیت های متعددی وجود دارد که شما و نوزادتان می توانید آن را امتحان کنید. در ادامه تکنیک هایی وجود دارد که شما را در این مورد یاری خواهد کرد:

• از راحتی خود اطمینان حاصل کنید. مطمئن باشید که بازوها و پشت خود محافظت مناسبی دارد و فرزند شما نیز در حالت راحت و مناسبی قرار دارد.
• اطمینان حاصل کنید که سینه های شما به نوک چانه نوزاد فشار وارد نمی کند.
• به آرامی با باز کردن ملایم دهان نوزاد می توانید به درستی سینه خود را در دهان نوزاد قرار دهید و پشت نوزاد خود را محافظت کنید. بینی نوزاد باید در تماس با سینه های شما باشد.
• اطمینان حاصل کنید که کل نوک سینه تا در دهان نوزاد قرارد اشته باشد.
• اگر نوزاد شما به راحتی نتواند با نوک سینه شما مطابق شود یا اگر شما احساس درد داشته باشید می توایند به آرامی انگشت تان را در دهان نوزاد قرار دهید و سپس پوزیشن مناسبی را برای خود ایجاد کنید.

شقاق سینه می تواند سبب ناراحتی شما گردد اما به خاطر داشته باشید این شرایط چندان خطرناک نخواهد بود. اگر شقاق سینه با درمان های خانگی بهتر نشود و یا اگر تدریجا بدتر شود باید به پزشک مراجعه کنید، زیرا احتمال ایجاد عفونت وجود خواهد داشت. شقاق سینه در شیردهی سبب می شود تا فرایند شیردهی بسیار دشوار گردد. در خیلی از موارد شقاق سینه ناشی از شیردهی می تواند با تغییر موقعیت در حین شیردهی برطرف شود.